Cùng đón đọc phần 1 trong loạt bài viết về trò chơi Liên Minh Huyền Thoại của trang báo thể thao nổi tiếng tại Mỹ – For The Win.
Thành Phố New York – Họ, những thanh niên, có mặt sớm nhiều giờ, mặc những bộ đồng phục thi đấu của những vận động viên yêu thích của mình. (Họ gọi những người chơi là vận động viên, và một ngày nào đó bạn cũng vậy). Những cái tên đằng sau những chiếc áo xa lạ và kì quặc, những con chữ như được giật xuống từ thinh không – Faker, Wolf, Smeb, GorillA, Cry. Một vài người hâm mộ cosplay, nhưng phần lớn thì không. Họ đi theo nhóm, phần lớn là nam nhưng cũng có một vài cô gái, 3 đến 4 người dọc Đại lộ số 8 hướng tới Madison Square Garden. Họ ở đây để chứng kiến những anh hùng của họ trên sân khấu lớn nhất, tại nơi trung tâm của vũ trụ.
Đó là trận bán kết LMHT vào một tối thứ 6 ở thành phố New York, và có tới hơn 15000 người cả già lẫn trẻ có mặt ở đó để theo dõi trận đấu. Họ tụ tập thành nhóm, loạng choạng và bình thản, tiến vào sân vận động để chứng kiến 10 chàng trai Hàn Quốc trẻ chơi điện tử đối đầu với nhau. Đó là trận đấu giữa ROX Tigers và SK Telecom T1, và, chà, lẽ ra bạn nên có mặt ở đó.
Nếu bạn có theo dõi thể thao trong vòng khoảng 5 năm gần đây khả năng cao bạn sẽ tình cờ thấy một bài báo hay mẩu tin trên truyền hình về thể thao điện tử. Nó thường được đóng khung như một thứ gì đó của tương lai – Một ngày nào đó chúng ta sẽ xem TRÒ CHƠI ĐIỆN TỬ TRÊN TRUYỀN HÌNH. Bạn có thể cười thầm. Nghĩ rằng: “Chà bao giờ thì đến ngày đó/Ngày đó bao giờ thì đến?”. Vấn đề là thế này: Thời điểm đó đã đến rồi. Ngày nào đó là ngày hôm nay. Thể thao điện tử không chỉ là khoa học viễn tưởng nữa, giờ nó không còn thuộc về tương lai. Nó là của hiện tại.
Những con số làm người ta phân vân. Liên Minh Huyền Thoại, chỉ là một trò chơi trong một chuỗi những trò chơi khác được stream khắp Internet, chỉ ra rằng trong 73 trận đấu tại Chung Kết Thế Giới năm ngoái, trung bình có 4,2 triệu người xem cùng lúc, và trung bình mỗi người hâm mộ xem một lần hơn một giờ. Trận đấu cuối cùng của CKTG LMHT năm vừa rồi thu hút 14 triệu người xem cùng lúc, xấp xỉ bằng trận đấu đầu tiên của World Series năm ngoái.
Nhắc lại một lần nữa, ta mới chỉ nhắc đến duy nhất LMHT. Thêm DOTA 2 và CS:GO, hai tên tuổi lớn khác trong làng thể thao điện tử, và bạn sẽ bắt đầu thấy lượng khán giả có thể so sánh với NFL (Giải đấu Bóng Bầu Dục quốc gia Hoa Kỳ).
Trong tuần tới, chúng tôi – những cây bút của For The Win sẽ phân tích thế giới đang mở rộng của thể thao điện tử, tập trung vào một sự kiện – trận bán kết đêm thứ sáu giữa Rox Tigers và SK Telecom T1 tại Madison Square Garden, một trận đấu được báo trước có thể sẽ là trận đấu vĩ đại nhất LMHT từ trước đến nay. (CKTG lần đầu được tổ chức năm 2011, vì thế họ khá tự tin khi giật tít/ nói cường điệu như vậy). Chúng tôi sẽ cố gắng trả lời vài câu hỏi: Tại sao nó có thể phát triển nhanh chóng như vậy? Những người chơi và khán giả là những ai? Ai đang bảo vệ họ? Và những bước tiến tiếp theo của chúng ta từ đây như thế nào?
Trận đấu bắt đầu lúc 18h thứ Sáu, và dù nó là trận bán kết, những nhà phân tích – phải đó, có những nhà phân tích, đã gọi nó với cái tên trận đấu của năm trước cả khi nó bắt đầu. ROX Tigers và SK Telecom T1 đang là 2 đội tuyển LMHT xuất sắc nhất trên thế giới. SK Telecom T1, hai lần vô địch, được dẫn dắt bởi Faker, một chàng trai 20 tuổi từ Seoul, đeo kính, trên môi luôn thường trực nụ cười và được nhắc đến như “Michael Jordan của thể thao điện tử” bởi bất kì ai tôi nói chuyện cùng trong suốt cuối tuần.
Những người chơi tiến vào sân vận động trong tiếng nhạc, những câu nói khoa trương, ánh sáng và sự tung hô nhiệt liệt – họ được giới thiệu bởi Rivington “RivingtonThe3rd” Bisland III, một “bình luận viên” và người nổi tiếng mang hơi hướng Jon Gruden của thế giới LMHT. (Đó là nếu Gruden có một kiểu tóc đẹp hơn, nặng 145 pound và ăn diện như một cậu mọt sách nhiệt thành). Bisland là một nhân viên của Riot Games, công ty đã tạo ra LMHT và tổ chức CKTG hàng năm. Anh ấy được coi là một “nhân tài” của công ty, là gương mặt và giọng nói để bình luận và giới thiệu trận đấu như một trải nghiệm cho thế giới bên ngoài. Anh thường được người hâm mộ quanh sân vận động nhận ra, khi những chàng trai trẻ hò hét “RIV!” lúc anh lẹ làng bước qua. Anh cười và nói lời chào với tất cả bọn họ.
Trong suốt trận đấu đầu tiên của loạt Best of 5 này, trận đấu mà SK Telecom T1 thắng dễ dàng trong khoảng 40 phút, Bisland ngồi phía trên, nép mình trong khu vực riêng của mình nơi anh có thể nhìn xuống những người chơi và những pha hành động bùng nổ khắp màn hình khổng lồ. Trong suốt 40 phút trận đấu (thông thường một trận kéo dài 30-50 phút), dường như chẳng ngừng lại để thở, anh nói về trò chơi anh yêu mến một cách tuyệt vời.
LMHT rõ ràng là một trò chơi điện tử. Nó miễn phí, và ngay bây giờ, nếu có tâm trạng, bạn có thể đi tải trò chơi ngay lập tức và vài phút sau đã có thể tham gia. (Lợi nhuận của trò chơi đến từ những giao dịch trong game – những khoản nhỏ mà người chơi bỏ ra để mua nhân vật, phụ kiện mới và đồ hỗ trợ.)
Một trận đấu bao gồm hai đội, mỗi đội năm người, bắt đầu từ hai phía đối diện của bản đồ với nhiệm vụ bảo vệ căn cứ của mình. Mục tiêu của trò chơi rất đơn giản: để giành chiến thắng, đội của bạn phải hợp tác để phá hủy căn cứ của đội còn lại. Mỗi người chơi có một vai trò khác nhau phụ thuộc vào vị trí họ chiến đấu trên bản đồ. Nó tương tự như vị trí của các cầu thủ bóng đá trên sân: đó là người đi rừng, đường giữa, đường trên, xạ thủ và hỗ trợ. Bản đồ được chia thành các “đường” – những con đường mở bao quanh bản đồ, kết nối căn cứ này với căn cứ kia, và các trận chiến giữa 2 đội thường diễn ra tại những đường này.
Đối với người hâm mộ của LMHT, những lời miêu tả này thật trẻ con và ngu ngốc đến tức cười. Có quá nhiều thứ diễn ra trong trò chơi, nhưng giải thích tất cả mọi thứ cũng giống như đưa một người ngoài hành tinh đến và cố gắng giải thích luật bóng chày cho họ – và họ sẽ không hiểu nổi đâu. Cơ bản là, sẽ có 2 đội 5 người và họ sẽ cố gắng sát phạt nhau quanh bản đồ. Người chơi sẽ liên tục kiếm vàng khi họ chơi bằng nhiều cách khác nhau, và số vàng đó sẽ được sử dụng để mua những vật phẩm trong trò chơi có thể giúp bạn chiến thắng. Khi theo dõi một trận đấu LMHT, lượng vàng kiếm được là một thước đo tốt để đánh giá đội nào đang làm tốt hơn – nhiều vàng hơn không có nghĩa là chiến thắng chắc chắn sẽ tới, nhưng lợi thế càng lớn thì khả năng lội ngược dòng của đội còn lại sẽ càng nhỏ.
Thực tế, trò chơi khá giống một sự kết hợp giữa Đế Chế, Magic the Gathering và Super Smash Bros., nếu như bạn chỉ biết đến những trò chơi cổ này. Còn nếu thậm chí những thứ đó còn xa lạ với bạn, hãy tư duy theo cách này – trong LMHT, những nhân vật tưởng tượng (được gọi là “tướng”) chạy quanh bản đồ, hợp tác với nhau để chiếm cứ lãnh thổ, kiếm những trang bị mới, và thỉnh thoảng họ sẽ gặp nhau và đánh nhau sứt đầu mẻ trán. Đối với những người chưa từng thử qua trò chơi, trải nghiệm trực tiếp theo dõi một trận đấu lần đầu thật sự mê hoặc … và hoàn toàn choáng ngợp. Nó gần như việc bạn trượt dốc mà không kiểm soát được. Để lấy ví dụ, đây là khi Bisland giải thích một tình huống cụ thể của trận đấu đầu tiên của trận bán kết đó:
“GorillA đã gọi anh ta và nói ‘Tôi đang tới để giúp’, nhưng dường như họ không có đủ tầm nhìn. Thực tế là gần như không có một chút tầm nhìn nào trên bản đồ hiện tại. Nếu bạn có thể thấy cả 4 bụi cỏ chạc 3 đều nằm trong bóng tối, còn các bụi cỏ ở đường thì chỉ có bụi góc phía dưới bên phải là có một chút tầm nhìn. Vì vậy bạn vẫn có thể thấy được đôi chút. Nhưng thực tế vì ROX không có bất kì tầm nhìn nào của SKT ở phía bên kia, có nghĩa là SKT đã ra khỏi vùng sương mù, trừ khi họ đang ở đường farm lính. Vậy nên đó là lí do mà Peanut đã chạy khỏi đó như kiểu ‘tôi chả biết có gì đang xảy ra cả’ cho đến tận lúc GorillA tới và tạo cho anh ta một lớp lá chắn và nói ‘Tụi mình không có tầm nhìn, nhưng mình có thể biết được rằng giờ họ đang trong phía rừng mình.’”
Bạn hiểu được ý chính rồi đó.
Dù nó rất choáng ngợp, nhưng sức quyến rũ của LMHT tới rất nhanh chóng. Mỗi trận đấu có thời lượng khoảng một nửa một trận bóng đá với tốc độ cũng tương tự vậy. Nó có những thời khắc mở đầu bình thản, lúc đó khán giả có thể chăm chú theo dõi và cũng có thể nói chuyện, cười đùa với nhau, nhấp một ngụm bia hay Coca Cola. Rải rác suốt những thời điểm này là những cuộc giao tranh nhỏ lẻ khắp bản đồ, nhưng phần lớn thời gian, các đội tuyển chủ yếu rình rập tìm cơ hội. (Bisland gọi LMHT là “một sự kết hợp giữa cờ vua và đấm bốc”). Những khoảng lặng này có thể kéo dài vài phút, nhưng đôi khi có thể xảy ra hàng loạt những pha hành động dồn dập khi 2 đội bước vào những khu vực nguy hiểm. Đám đông phản ứng một cách hoang dại tại những thời điểm ấy – một tràng dài “hurrahhhhhh”, âm thanh tôi mới chỉ từng nghe một lần tại Santiago Bernabéu trong một trận đấu của Real Madrid.
Đối với những người chơi, những người trong một khoảng thời gian dài bị văn hóa đại chúng miêu tả là những kẻ lạc loài và cô độc, những trận đấu này giống như một buổi họp mặt. Đây là một cộng đồng.
Bisland đã nói “Đây sẽ là đêm thứ Hai bóng bầu dục của bạn”. “Những gia đình sum họp. Tôi có nghe nói những gia đình quân đội cũng tập trung lại để xem trận đấu này. Bạn bè gặp nhau, họ có thể quen nhau trên mạng khi chơi LMHT, và giờ họ đi cùng nhau tới sự kiện lớn này.”
Họ ở đây để cổ vũ, nhất là ở những thời điểm lớn này. Những thời khắc này xảy ra ngẫu nhiên trong từng trận đấu riêng biệt, nhưng nó cũng đồng thời được dẫn dắt bởi những nhà thiết kế trò chơi. Riot Games nhận thấy có một sự lặp đi lặp lại ở LMHT khi những người chơi đẳng cấp cao trong 10 hoặc 15 phút đầu tiên của trận đấu hầu như hoàn toàn phớt lờ đối thủ của họ. Điều đó có thể hợp lí về mặt chiến thuật, nhưng nó khiến người hâm mộ chán nản. Vậy nên những nhà thiết kế game tại Riot đã thay đổi cấu trúc trò chơi. Họ cần tăng cường sự hứng khởi và sôi nổi, vì thế họ thay đổi nó. Hãy coi nó như vạch 3 điểm của LMHT.
“Đối với chúng tôi, những nhân viên tại Riot, chúng tôi nghĩ rằng mình là công ty hướng sự tập trung vào người chơi nhiều nhất trên thế giới”, Bisland nói, nhắc lại lời công ty. “Dĩ nhiên, sẽ liên tục có những thay đổi. Mùa giải này, chúng tôi đã thay đổi hoàn toàn bước mở màn của trận đấu, rất giống với việc bạn trao đổi hai con hậu ở đầu một trận đấu cờ vậy … [Những vận động viên] tỏ ra khá nóng nảy, nhưng rốt cuộc họ cũng nhận ra rằng những thay đổi này được tạo ra nhằm hướng tới một trải nghiệm theo dõi trận đấu tuyệt hảo”.
Tất cả những điều này nói lên một trạng thái thay đổi liên tục không ngừng của LMHT nói riêng và Thể thao điện tử nói chung. Những trò chơi này không chỉ định nghĩa bản thân mà còn thay đổi chính mình trong quá trình vận hành, tất cả chỉ nhằm tìm ra sự cân bằng giữa một lối chơi hào hứng cho các vận động viên và người hâm mộ ở nhà với một trải nghiệm theo dõi trận đấu sôi nổi dành cho những người sẽ xem những trận đấu lớn.
https://www.youtube.com/watch?v=xpuVO32P73E
Và giờ đây họ đang cố gắng để khai thác những ngôi sao có giá trị thương mại. Điều này mang chúng ta quay trở lại với Faker, Michael Jordan của LMHT đã được nhắc tới ở trên. Kể cả những “con gà” cũng có thể thấy rằng chàng trai trẻ này thi đấu ở một cấp độ khác biệt hẳn so với phần còn lại. Cách di chuyển của anh ta sáng tạo hơn, lối chơi của anh ta liều lĩnh hơn. 15000 con người ở đó, không cần biết họ đáng cổ vũ cho đội tuyển nào, đôi khi vẫn cùng nhau hô vang tên anh.
“FAKER, FAKER, FAKER” vang dội khắp sân vận động Garden nơi Willis Reed từng thi đấu, và ở dưới đó, tắm mình trong ánh sáng đỏ, chàng trai trẻ ấy click, click, rồi lại click vài lần nữa.
(còn tiếp…)
Theo For The Win/Dịch lienminh360