Nghẽn cổ chai (bottle-neck) là thuật ngữ chỉ việc một thành phần trong hệ thống hoạt động không theo kịp các thành phần khác, gây kéo lùi hiệu năng cả hệ thống chậm theo nó
Tuy nhiên hiện nay, thuật ngữ này chủ yếu ám chỉ sự cọc cạch khi CPU yếu đi với VGA mạnh bởi đây là 2 thành phần đắt tiền hơn cả và giữ vai trò quyết định tới hiệu năng chơi game. Nghẽn cổ chai giữa CPU và GPU là hiện tượng CPU không đủ sức tận dụng hết khả năng của GPU tại một hay nhiều thời điểm nhất định, gây sụt giảm khung hình. Nếu khả năng của CPU chỉ dựng được đến 20 khung hình/s, trong khi GPU vẽ được tới 60 khung hình/s thì khi đó hiện tượng nghẽn cổ chai đã xảy ra.
Chẳng có gì phải bàn cãi về hậu quả mà nghẽn cổ chai để lại: giảm hiệu năng hệ thống, lãng phí tiền bạc. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp dù xảy ra, nghẽn cổ chai cũng không gây ảnh hưởng đến người chơi. Đó là khi CPU của bạn đủ sức dựng được số lượng khung hình đủ để game luôn chạy mượt. Vả lại, cũng tùy vào game “ngốn” CPU hay VGA mà hiện tượng nghẽn cổ chai mới xảy ra. Nhiều khi mong muốn cầu toàn, tránh triệt để hiện tượng này lại lợi bất cập hại.
.jpg)
Tuy thế, vẫn có một số ngộ nhận về nghẽn cổ chai:
- Cứ thấy game giật là kết luận ngay do nghẽn cổ chai: có nhiều bạn kết luận vội vàng dù chưa hiểu nghẽn cổ chai là gì. Thực ra vấn đề nghẽn cổ chai chỉ đặt ra khi VGA của bạn kha khá mạnh mà hiệu năng không được như ý, còn trong đa số trường hợp tụt FPS là do cấu hình yếu mà thôi.
- Nếu bị nghẽn thì tăng setting trong game lên là hết nghẽn: thực ra nói vậy cũng không sai. Chỉ có điều dù VGA có load nhiều hơn thì FPS cũng chả tăng, có khi còn giảm vì tăng setting thì nhiệm vụ của CPU cũng tăng lên. Trong khi đó yêu cầu đặt ra là FPS phải đủ chơi mượt.
- Bị nghẽn là quy kết ngay do CPU yếu: kết luận thực sự quá vội vàng. Có nhiều trường hợp nghẽn cổ chai xảy ra do chính bản thân game không tốt. Lấy ví dụ trường hợp của StarCraft II: game chỉ dùng được 2 nhân của bộ xử lý nên dù CPU mạnh cỡ i5, i7 chăng nữa FPS cũng vẫn tụt ở những cảnh nhiều unit, dù cả CPU lẫn VGA đều chỉ tải khoảng 50%. Nếu gặp phải tình huống như vậy, ép xung CPU là cách duy nhất để tăng FPS.
.png)
Trước đây các game bắn súng thường yêu cầu cao về VGA hơn CPU. Tuy nhiên sự ra đời của các game mới như FarCry 3 hay Crysis 3 đã cho thấy một thực tế mới: game bom tấn không chừa bất cứ thứ gì. Trong khi đó game chiến thuật đặt nặng CPU (do nhiều unit), còn các game hành động nhập vai thì yêu cầu cả 2 (môi trường rộng, hiệu ứng đẹp). Tuy nhiên cũng không cần phải quá lo lắng về nghẽn cổ chai. Chỉ cần một CPU đủ mạnh bạn đã có thể có được khung hình ổn định đủ chiến các game nặng CPU. Ngược lại, một VGA mạnh sẽ đủ sức càn quét các game nặng VGA. Điều đó có nghĩa 1 cấu hình chắc-chắn-không-nghẽn chưa chắc đã chơi game tốt hơn cấu hình có-thể-nghẽn khác. Hãy cân nhắc kĩ lợi hại trước khi mua mới hoặc nâng cấp.
