Ngay từ nội dung phim và kể cả comics, Civil War cũng luôn có sự sâu sắc và bí ẩn riêng của phim, khi mà những mâu thuẫn nhỏ sẽ đủ để tạo thành Civil War . Bài viết dưới đây sẽ phân tích những điều đó.
Marvel Comics ra đời vào tháng 10.1939, 5 năm sau khi DC Comics ra đời. Chính vì thế mà Marvel Comics đã chọn lối đi khác biệt với DC để tự tạo thành công riêng. Và phong cách đó thể hiện qua nhiều bộ phim của họ: tươi tắn trong màu sắc, duyên dáng trong cách kể chuyện và ít ”ưu tư.” Tuy nhiên không vì thế mà chủ đề của truyện tranh lẫn film của Marvel không có sự sâu sắc. Hãy cùng chúng tôi điểm qua điều đó với bộ ba của “Civil War (Nội chiến)” gồm: Captain America, Iron Man, Spider-man.
Mặt trận truyện tranh
Trước hết hãy điểm qua nguồn gốc của Captain America và Iron Man.
Tháng 3.1941, Captain America ra đời, giai đoạn chiến tranh thế giới thứ II đang diễn ra ác liệt. Từ 1 chàng trai ốm yếu, Steve Rogers đã trở thành hình tượng siêu chiến binh mang chiếc khiên “không thể hủy hoại” và bộ đồ in cờ Mĩ. Dụng ý ở đây đã quá rõ: kêu gọi lòng dũng cảm của những thanh niên Mĩ trong công cuộc tiêu diệt phát-xít, bảo vệ tự do hòa bình của Mĩ và thế giới.
Đối ngược với chiếc khiên che chở nước Mĩ của Cap, Iron Man là ngọn giáo sắc bén để Mĩ chiếm lợi thế trong chiến tranh lạnh. Iron Man xuất hiện lần đầu vào tháng 3.1963. Được dựa trên hình mẫu Howard Hughes (nhà kinh doanh tài ba, phi công, đạo diễn v.v.), Iron Man là mẫu siêu anh hùng không xuất phát từ lý tưởng đơn thuần như Captain America mà hàm chứa nhiều mâu thuẫn. Ngay cả Stan Lee, người đã tạo ra anh cũng nói:
“Tôi nghĩ tôi đã liều lĩnh. Thời điểm đó (Iron Man ra đời) là đỉnh cao của chiến tranh lạnh. Độc giả, độc giả trẻ, nếu có điều gì họ ghét, thì đó là chiến tranh và quân đội.
Vậy nên tôi tạo ra một anh hùng đại diện cho điều đó (những điều độc giả ghét) đủ 100%. Anh ta là kẻ chế tạo vũ khí, cung cấp vũ khí cho quân đội, anh ta giàu, (vì) anh ta là một nhà tài phiệt công nghiệp.
Tôi nghĩ sẽ vui khi đưa ra kiểu nhân vật mà không ai thích, không ai muốn thích và nhồi nhét cho người đọc khiến họ thích anh ta. Và anh ta đã được yêu thích.”
Mâu thuẫn luôn là tiền đề để bắt đầu chiến tranh. Cho nên trước khi nói về Civil War tức Nội Chiến tôi xin lan man một chút về từ “mâu thuẫn”. Trong triết học chúng ta có từ “mâu thuẫn” (tiếng Hán) và paradox (tiếng Anh gốc Latin) diễn tả sự khác biệt về tư tưởng.
Nếu “paradox” có cách giải thích như sau:
Thì “mâu thuẫn” lại xuất phát từ 1 câu chuyện cổ:
Một người bán vũ khí nói rằng: “Tôi có thuẫn (khiên) cứng nhất, không gì đâm thủng”. Sau đó lại rao: “Tôi có mâu (giáo) cứng nhất đâm gì cũng thủng”. Một người mới hỏi: “Lấy mâu của anh đâm thuẫn của anh thì sẽ ra sao?”. Từ đó “mâu thuẫn” trở thành từ chỉ sự khác biệt tư tưởng.
Quay trở về với Marvel Comics, cuộc chiến giữa “chiếc khiên” đã bảo vệ nước Mĩ khỏi phát-xít (Captain America) và “ngọn giáo” đã giúp nước Mĩ “trừ gian diệt bạo” (Iron Man) quả thực rất hấp dẫn. Hơn thế nữa, thông qua cuộc chiến này, tác giả khai thác mâu thuẫn cơ bản của con người: sự phân vân giữa tự do và an toàn. Bạn muốn mọi thứ đi vào nề nếp dẫu cho phải hi sinh sự riêng tư của những người vốn đã hi sinh rất nhiều (các siêu anh hùng), hay tôn trọng sự riêng tư của họ và đánh cược rằng họ sẽ không “lỡ tay” làm hại bạn khi đang “thực thi công lý”?
Và đứng giữa chiến tuyến là một tượng đài khác: Spider-man.
Trong Civil War của truyện tranh, Spider-man (tức Peter Parker) đã tự gỡ bỏ mặt nạ và tham gia phe của Iron Man đầu tiên. Vì anh ta ủng hộ một hệ thống minh bạch và công bằng có thể giúp đỡ cả người dân lẫn siêu anh hùng trong trị an. Nhưng khi chứng kiến con robot làm từ gen của Thor giết chết một siêu anh hùng bên phe Captain, Spider-man đã nhận ra sự chuyên chế của chế độ và quyết định đổi phe.
Kết thúc cuộc chiến, Captain America chấp nhận đầu hàng khi nhận ra mong muốn của người dân, Iron Man cũng “nương tay” với những ai chịu đầu hàng. Còn Spider-man và những kẻ chống lại thể chế vẫn tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên có thể thấy là với sự khôn khéo của Spider-man, xung đột giữa hai phe sẽ không đến mức nghiêm trọng, và lực lượng “chống đối” đóng vai trò chốt chặn nhiều hơn là kẻ thù của thể chế này.
Cái kết này bị chê là quá gấp gáp. Nhưng với sự đổi phe của Spider-man, nhân vật được yêu mến thuộc hàng top của Marvel, các tác giả đã thể hiện một mong muốn rằng: công lý luôn cần thể chế, nhưng thể chế không thể bỏ qua sự tôn trọng cá nhân. Mâu thuẫn của cuộc chiến được giải bằng một tam giác cân bằng giữa Quyền lực thể chế – Tự do cá nhân – Ý muốn xã hội.
Chuyển trang để xem thêm
